Blog o oszczędzaniu sprężonego powietrza

Zmiany w przepisach BHP

24-07-2019 kategoria:

Trwają prace legislacyjne nad nowym rozporządzeniem Ministra Gospodarki o bezpieczeństwie i higienie pracy przy urządzeniach energetycznych mającą zastąpić Rozporządzenie 492/13 z 28.03.2013. Zmiany mają dotyczyć wymagań BHP wobec wszystkich trzech grup urządzeń energetycznych: cieplnych, gazowych i elektroenergetycznych oraz wymagań specyficznych odnoszących się do każdej z tych grup.

Projektowany akt wykonawczy ma na celu:

  • doprecyzowanie i ujednolicenie definicji pojęć używanych w energetyce w obszarze organizacji prac jak i w sferze eksploatacji urządzeń energetycznych,
  • określenie jednoznacznych kryteriów w zakresie tworzenia zasad eksploatacji urządzeń energetycznych,
  • wydanie podstawowych wytycznych w sprawie organizacji prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych.

Zmiany i nowelizacja:

  • Kładzie się nacisk na zapewnienie bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń energetycznych. Każde z nich powinno być wyposażone w instrukcję eksploatacji i bezpiecznej obsługi. Musi zawierać ona:
    • charakterystykę maszyny,
    • sposób jej działania - opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań,
    • zestaw rysunków, schematów i wykresów z opisami, zgodnymi z obowiązującym
      nazewnictwem w języku polskim i na poziomie technicznym dostosowanym do
      poziomu kwalifikacji osoby obsługującej, określonego i wymaganego przez producenta lub dostawcę tego urządzenia,
    • sposób jej obsługi zgodny z bhp,
    • postępowanie w razie awarii,
    • informacje dotyczące serwisowania ( w tym terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów, a także wymagania co do poziomu kwalifikacji i umiejętności osób wykonujących te prace, określone przez producenta lub dostawcę tego urządzenia),
    • informację dotyczącą zagrożeń, jakie urządzenie może spowodować dla zdrowia i życia człowieka oraz metody przeciwdziałania temu ( w tym środki ochrony zbiorowej i indywidualnej),
    • prowadzący eksploatację zapewnia bieżącą aktualizację instrukcji
  •  Określa procedurę zlecania i przygotowania do wykonania prac z urządzeniami energetycznymi:
    • prace takie będą mogły wykonywać jedynie osoby upoważnione lub uprawnione do ich obsługi.
    • upoważnienie/uprawnienie takie musi być na piśmie ze wskazaniem konkretnej osoby, zakresu prac i terminu na jaki zostało udzielone.

Przewidywany skutek zmian w prawie:

  • odpowiedni dobór (ilość i kwalifikacje) członków zespołów osobowych wykonujących prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych,
  • odpowiedni nadzór nad wykonywaniem prac,
  • lepsze przygotowanie i uporządkowanie miejsca pracy przed i po jej wykonaniu,
  • podwyższenie poziomu bezpieczeństwa pracowników.

Po ogłoszeniu znowelizowanego Rozporządzenia w Dz. U. wejdzie ono w życie po trzech miesiącach i zastąpi Rozporządzenie 492/13
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Przykładowe definicje wg projektu rozporządzenia (zawierają dokładne wskazanie, co jest wymagane):

  • prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych – prace nie będące pracami eksploatacyjnymi, do których zalicza się w szczególności prace: budowlane, malarskie, porządkowe, pielęgnacyjne, transportowe oraz związane z obsługą sprzętu zmechanizowanego
  • prowadzący eksploatację - jednostkę organizacyjną, osobę prawną lub osobę fizyczną, organizującą lub wykonującą prace eksploatacyjne przy urządzeniach energetycznych własnych lub powierzonych jej na podstawie zawartej umowy
  • osoba uprawniona - osobę posiadającą kwalifikacje uzyskane na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne
  • osoba upoważniona - osobę wyznaczoną przez prowadzącego eksploatację urządzeń energetycznych do wykonywania określonych przez niego czynności lub prac eksploatacyjnych;
  • poleceniodawca – osobę upoważnioną pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń energetycznych do wydawania poleceń pisemnych i ustnych, posiadającą ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru i wiedzę w zakresie wykonywanej pracy oraz istniejących zagrożeń
  • koordynujący – osobę upoważnioną pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń energetycznych, posiadającą ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru, wyznaczoną przez poleceniodawcę do koordynacji prac, określonych w poleceniu pisemnym, związanych z ruchem urządzeń energetycznych;
  • dopuszczający – osobę wyznaczoną przez poleceniodawcę, posiadającą ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji i upoważnioną pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń energetycznych do wykonywania czynności związanych z przygotowaniem i przekazaniem miejsca pracy;
  • kierujący zespołem – osobę wyznaczoną przez prowadzącego eksploatację do kierowania zespołem, posiadającą umiejętności zawodowe w zakresie wykonywanej pracy oraz ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji

Przykładowe zmiany w poszczególnych paragrafach- wybranych przeze mnie ze względu na sprężone powietrze i pracach związanych z opomiarowaniem i sterownikiem ( czyli z urządzeniami mającymi zasilane elektryczne i podłączanymi do sieci elektrycznej)
§5 pkt 1-3 dotyczy sporządzenia przez prowadzącego eksploatację wykazu osób upoważnionych i warunków nadawania upoważnień.
§6 pkt 2 Pod nadzorem osoby uprawnionej prowadzący eksploatację może dopuścić do wykonywania prac eksploatacyjnych przy urządzeniach energetycznych osoby niebędące osobami uprawnionymi:
3) prowadzące specjalistyczne prace serwisowe.
§ 7. 1. Obiekty z zainstalowanymi urządzeniami energetycznymi oraz urządzenia energetyczne powinny być oznakowane w sposób umożliwiający ich łatwą identyfikację
§ 9. 1. Jeżeli w zamkniętej przestrzeni urządzenia energetycznego mogą gromadzić się lub występować pary cieczy lub gazy stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa, przed każdym wejściem do tej przestrzeni urządzenia należy:
1) dokonać w niej pomiaru stężenia par cieczy lub gazów;
2) sprawdzić, czy stężenie par cieczy lub gazów nie przekracza:
a) dopuszczalnych wartości określonych w przepisach dotyczących najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy, lub
b) wartości określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów;
3) w przypadku przekroczenia stężenia par cieczy lub gazów doprowadzić do jego obniżenia co najmniej do dopuszczalnych wartości.
2. Jeżeli nie jest możliwe obniżenie stężenia par cieczy lub gazów poniżej wartości, o których mowa w ust. 1 pkt 3, rozpoczęcie i prowadzenie prac eksploatacyjnych jest dopuszczalne po zapewnieniu odpowiednich dodatkowych środków ochronnych, zawartych w instrukcji prowadzenia tych prac.
3. Wyniki pomiarów, o których mowa w ust. 1, należy rejestrować oraz przechowywać przez okres 90 dni od dnia ich wykonania.
§ 21. Prace eksploatacyjne przy urządzeniach i instalacjach gazowych należy wykonywać, przestrzegając wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy określonych w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazu ziemnego
§ 24. 1. Prace eksploatacyjne przy urządzeniach elektroenergetycznych, w zależności od zastosowanych metod i środków ochronnych zapewniających bezpieczeństwo pracy, mogą być wykonywane:
1) pod napięciem;
2) w pobliżu napięcia;
3) przy wyłączonym napięciu.
2. Minimalne odstępy w powietrzu od nieosłoniętych urządzeń i instalacji elektrycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem, wyznaczające zewnętrzne granice miejsca pracy, mają następujące wartości: tu tabela z odległościami
7. Przed rozpoczęciem pracy pod napięciem lub w pobliżu napięcia należy zapoznać osoby skierowane do tych prac z instrukcją określającą technologię, wymagane narzędzia oraz środki ochronne, które należy stosować podczas prowadzenia tych prac, określone przez prowadzącego eksploatację
§ 25. Od urządzeń elektrycznych należy odłączyć napięcie w sposób uniemożliwiający jego pojawienie się na odłączonych urządzeniach i instalacjach.
§ 26. 1. Przed przystąpieniem do wykonywania prac przy urządzeniach i instalacjach elektrycznych odłączonych od napięcia należy:
1) zastosować odpowiednie zabezpieczenie przed przypadkowym załączeniem napięcia;
2) oznaczyć w sposób widoczny miejsce wyłączenia;
3) sprawdzić, czy nie występuje napięcie na odłączonych urządzeniach i instalacjach elektrycznych;
4) uziemić wyłączone urządzenia i instalacje elektryczne;
5) oznaczyć miejsce pracy czytelnymi znakami lub tablicami bezpieczeństwa.
2. Uziemienie urządzeń i instalacji elektrycznych należy tak zlokalizować, aby praca wykonywana była w strefie ograniczonej uziemieniami i co najmniej jedno uziemienie było widoczne z miejsca wykonywania pracy.
3. Jeżeli nie jest możliwe uziemienie urządzeń i instalacji w sposób określony w ust. 2, należy zastosować inne dodatkowe środki techniczne lub organizacyjne, zapewniające bezpieczeństwo prowadzenia prac w sposób określony przez prowadzącego eksploatację, zawarte w szczegółowych instrukcjach ich wykonywania lub prowadzenia prac.
§ 28. 1. Prace eksploatacyjne, stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia pisemnego.
§ 31. 1. Organizując prace eksploatacyjne na polecenie, należy uwzględnić wymagania zawarte w instrukcji eksploatacji, o której mowa w § 4, oraz zapewnić:
1) skoordynowanie przez koordynującego wykonania prac z ruchem urządzeń energetycznych, obejmujące w szczególności:
a) określenie zakresu oraz kolejności wykonywania czynności łączeniowych, związanych z przygotowaniem i likwidacją miejsca pracy, jeżeli wymaga tego bezpieczeństwo lub technologia wykonywania prac,
b) wydanie zezwolenia na przygotowanie, przekazanie i likwidację miejsca pracy,
c) ustalenie kolejności prowadzenia prac, przerwania, wznowienia lub zakończenia prac,
d) wydanie zezwolenia na uruchomienie urządzeń energetycznych, przy których była wykonywana praca, jeżeli w związku z jej wykonywaniem były one wyłączone z ruchu;
2) przygotowanie i przekazanie miejsca pracy przez dopuszczającego, obejmujące w szczególności:
a) uzyskanie zezwolenia na dokonanie czynności łączeniowych,
b) wyłączenie urządzeń z ruchu, jeżeli wymaga tego technologia lub bezpieczeństwo wykonywanych prac, oraz ich zabezpieczenie przed przypadkowym
uruchomieniem lub doprowadzeniem czynników stwarzających zagrożenie,
c) zastosowanie wymaganych zabezpieczeń na wyłączonych urządzeniach oraz sprawdzenie, czy zostały usunięte czynniki stwarzające zagrożenie, takie jak: napięcie, ciśnienie, woda, gaz, temperatura,
d) widoczne i czytelne oznaczenie miejsca pracy znakami lub tablicami bezpieczeństwa,
e) poinformowanie kierującego zespołem o zagrożeniach występujących w miejscu pracy i w jego bezpośrednim sąsiedztwie,
f) dopuszczenie do pracy;
3) rozpoczęcie i wykonanie pracy przez kierującego zespołem, obejmujące w szczególności:
a) dobór osób do wykonania poleconej pracy,
b) sprawdzenie przez kierującego zespołem przygotowania miejsca pracy i przejęcie go, jeżeli zostało przygotowana właściwie,
c) zaznajomienie każdego z członków zespołu z występującymi zagrożeniami w miejscu pracy i w jego bezpośrednim sąsiedztwie oraz z metodami bezpiecznego wykonywania pracy,
d) egzekwowanie od każdego członka zespołu stosowania właściwych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz narzędzi i sprzętu,
e) zapewnienie wykonania pracy w sposób bezpieczny;
4) zakończenie pracy i likwidacja miejsca pracy odpowiednio przez kierującego zespołem i dopuszczającego, obejmujące w szczególności:
a) sprawdzenie, czy praca została zakończona, a sprzęt i narzędzia usunięte z miejsca pracy,
b) opuszczenie miejsca pracy przez zespół,
c) usunięcie środków ochronnych, użytych do przygotowania miejsca pracy i jego zabezpieczenia lub używanych przy wykonywaniu pracy,
d) poinformowanie o zakończeniu pracy i gotowości urządzeń lub instalacji do ruchu;
5) rejestrowanie, w formie określonej przez prowadzącego eksploatacje, ustaleń, o których mowa w pkt 1-4;
§ 32. 1. W każdym zespole wyznacza się osobę kierującą zespołem.
2. W przypadku opuszczenia miejsca pracy przez kierującego zespołem dalsze wykonywanie pracy musi zostać przerwane, a zespół wyprowadzony z tego miejsca.
3. Po przerwaniu pracy wykonywanej na polecenie jej wznowienie może nastąpić po ponownym dopuszczeniu do pracy. Nie wymaga się ponownego dopuszczenia do pracy po przerwie, jeżeli w czasie trwania przerwy nie zostało stwierdzone pogorszenie warunków w miejscu pracy.
4. Kierujący zespołem przed każdym wznowieniem pracy jest obowiązany dokonać dokładnego sprawdzenia zabezpieczenia miejsca pracy.
5. Jeżeli podczas sprawdzenia, o którym mowa w ust. 4, zostanie stwierdzone pogorszenie warunków bezpieczeństwa w miejscu pracy, wznowienie pracy może nastąpić po doprowadzeniu warunków do wymaganego poziomu bezpieczeństwa.
§ 33. Podczas wykonywania pracy zabronione jest w szczególności:
1) rozszerzanie pracy poza zakres i miejsce pracy określone w poleceniu;
2) dokonywanie zmian w zastosowanych zabezpieczeniach, jeżeli miałoby to pogorszyć poziom bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac.
§ 34. Prace przy urządzeniach energetycznych należy prowadzić zgodnie z instrukcją organizacji bezpiecznej pracy, opracowaną przez prowadzącego eksploatację, zawierającą w szczególności:
1) wskazanie prowadzącego eksploatację;
2) określenie funkcji:
a) poleceniodawcy wraz z wymaganym zakresem jego kwalifikacji i upoważnień do wydawania poleceń pisemnych na prace,
b) koordynującego wraz z wymaganym zakresem jego kwalifikacji i odpowiedzialności,
c) dopuszczającego wraz z wymaganym zakresem jego kwalifikacji i odpowiedzialności,
d) kierującego zespołem wraz z wymaganym zakresem jego kwalifikacji i odpowiedzialności,
3) określenie zasad:
a) wyznaczania koordynatora wraz ze wskazaniem przypadków, kiedy musi posiadać wymagane kwalifikacje;
b) wydawania i rejestrowania poleceń;
c) łączenia funkcji w strukturze organizacji bezpiecznej pracy.
4) określenie rodzajów prac pomocniczych przy urządzeniach energetycznych;
5) określenie wzoru polecenia pisemnego;
6) określenie rodzaju i trybu zmian w poleceniu;